استان گلستان کجاست؟ 📍هر آنچه که باید بدانید اینجاست ✅

استان گلستان، که در گذشته با نام‌های ورگانه و گورگان شناخته می‌شد، علی‌رغم تازه‌تاسیس بودن، دارای آثار و بناهای تاریخی فراوانی است. این استان، به عنوان محل تلاقی اقوام مختلف ایرانی، نمایانگر تنوع فرهنگی بی‌نظیری است. به دلیل موقعیت جغرافیایی نزدیک به دریای خزر و وجود کوه‌هایی که اطراف آن را احاطه کرده‌اند، گلستان از آب و هوای معتدل و طبیعتی خیره‌کننده بهره‌مند است. در این نوشتار، به بررسی ویژگی‌ها، امکانات و جاذبه‌های دیدنی استان گلستان خواهیم پرداخت.

🌎 استان گلستان کجاست؟

استان گلستان، یکی از استان‌های شمالی ایران است که در گذشته بخشی از استان مازندران بوده است مرکز این استان شهر گرگان می‌باشد این منطقه کمتر از ۱۰۰ کیلومتر فاصله از سواحل دریای خزر (کاسپین) دارد. این استان در میان استان‌های مازندران، سمنان و خراسان شمالی واقع شده است و مرز با کشور ترکمنستان را تشکیل می‌دهد. این استان از غرب به قسمت‌هایی از رشته کوه‌های البرز شرقی محدود می‌شود که از سمت شرق به سمت غرب استان گلستان کشیده شده‌اند با پیشروی به سمت شرق این استان، ارتفاع کوه‌ها کاهش می‌یابد.

📝 تاریخچه و نام‌های سابق استان گلستان

استان گلستان، از تاریخ 1376 به عنوان یک استان مستقل از استان مازندران شناخته شد اما ریشه‌های تاریخی این منطقه به دوران پارینه سنگی بازمی‌گردد. در گذشته، این استان با نام‌های مختلفی شناخته می‌شد؛ از جمله:

1. استرآباد (در دوره خشایارشاه)
2. ورگانه (با ذکر در کتیبه داریوش در بیستون)
3. گورکان (مورد استفاده در نوشته‌های پهلوی)

از سال 1316 به بعد، نام این منطقه به گرگان تغییر کرد و در حال حاضر نیز شهر گرگان به عنوان مرکز این استان شناخته می‌شود. علاوه بر شهرهای قدیمی و مهم مانند گنبد کاووس و گرگان، سایر شهرهای استان گلستان در گذشته از روستاهای پرجمعیت و متمرکزی تشکیل شده بودند این روستاها به تدریج در طول زمان توسعه یافته و به شهرها تبدیل شده‌اند.

باستان‌شناسان این استان را با تاریخ‌نگاران یونانی به نام هیرکانی شناخته‌اند؛ در کتیبه‌های هخامنشی، به‌ویژه در سنگ‌نوشته داریوش در بیستون، نام این منطقه به‌صورت ورگانه ثبت شده است. واژه “ورگ” در زبان طبری به معنای گرگ است. قدمت این سرزمین به هفت هزار سال پیش بازمی‌گردد، و نشانه‌های دوران پارینه‌سنگی در غار کیارام واقع در روستای بخش گالیکش را می‌توان دید.

تمدن‌های پیش از آریایی‌ها نیز در این منطقه وجود داشته است، که از کاوش‌های جدید منطقه گرگان به‌دست آمده است. آثاری چون روستاهای پرجمعیت، سفالگری انبوه و شبکه آبیاری کشاورزی در منطقه تورنگ‌تپه شاهد این واقعیت هستند. در دوران اشکانی، پادشاهان به این منطقه برای استراحت در فصل بهار و تابستان می‌آمدند و دیوار بزرگ، معروف به سد سکندر، که در دوره اشکانی شروع به ساخت شد و در دوره ساسانی ادامه یافت، از جمله آثار باستانی این منطقه است که پس از دیوار چین، بزرگ‌ترین دیوار دفاعی جهان است.

🌦️ آب و هوای گلستان چگونه است؟

استان گلستان از آب و هوای مطبوع، معتدل و نیمه مرطوب برخوردار است. اما هر چه به مرزهای شمالی این استان و ترکمنستان نزدیک می‌شویم، آب و هوا خشک‌تر و گرم‌تر می‌شود. این استان در فصول مختلف دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی است:

1. تابستان‌های گرم و خشک
2. بهارهایی با آب و هوای معتدل و خنک
3. زمستان‌های سرد و بارانی، همراه با برف

🕰️ زمان مناسب سفر به گلستان

بهترین زمان برای سفر به استان گلستان، فصل بهار و پاییز است.

👩‍👩‍👦‍👦 جمعیت گلستان 1395

طبق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت گلستان 1.868.819 نفر است، که 995.615 نفر از آن‌ها شهرنشین، 871.546 نفر روستا نشین و 1.658 نفر غیرساکن هستند.

👫 پرجمعیت‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین شهرهای گلستان

1. پرجمعیت‌ترین شهر: گرگان با جمعیت 2.974 نفر.
2. کم‌جمعیت‌ترین شهر: مراوه‌تپه

👩‍🚒 شغل مردم گلستان

یکی از پایه‌های اقتصادی استان گلستان کشاورزی و دامپروری است که در کشور رتبه اول در کشت دانه‌های روغنی را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، پرورش ماکیان، به‌ویژه مرغ، پرورش کرم ابریشم و پرورش ماهی نیز در این منطقه انجام می‌شود. همچنین، فعالیت‌های ماهی‌گیری در خلیج گرگان و بخش‌های غربی دریای خزر نیز رونق دارد.

🌆 تقسیمات کشوری استان زیبای گلستان

گلستان از ۱۴ شهرستان، ۲۶ شهر، ۲۷ بخش و ۶۰ دهستان تشکیل شده است شهرستان‌های این استان عبارتند از:

1. کلاله (مشاهده روی نقشه)
2. گرگان (مشاهده روی نقشه)
3. آق قلا (مشاهده روی نقشه)
4. رامیان (مشاهده روی نقشه)
5. بندرگز  (مشاهده روی نقشه)
6. آزادشهر (مشاهده روی نقشه)
7. کردکوی (مشاهده روی نقشه)
8. گالیکش (مشاهده روی نقشه)
9. مراوه تپه (مشاهده روی نقشه)
10. مینودشت (مشاهده روی نقشه)
11. گمیش تپه (مشاهده روی نقشه)
12. بندر ترکمن (مشاهده روی نقشه)
13. گنبد کاووس (مشاهده روی نقشه)
14. علی‌آباد کتول (مشاهده روی نقشه)

🛤️ معرفی شهر های محبوب گلستان بر اساس جمعیت

1. شهر گرگان

شهر گرگان در شمال شرقی کشور قرار دارد و به عنوان مرکز استان گلستان شناخته می‌شود. از جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان به پارک جنگلی ناهارخوران اشاره کرد که در فاصله 4 کیلومتری جنوبی این شهر واقع شده و محلی بسیار محبوب برای تفریح است. بازار تاریخی نعلبندان نیز یکی از بازارهای قدیمی و معروف گرگان است که در بافت قدیمی این شهر قرار دارد و از سال 357 هجری قمری ساخته شده است.

همچنین، از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی دیگر در شهر گرگان می‌توان به پارک النگدره، روستای زیارت، آبشار زیارت، جنگل توسکستان، تپه تاریخی تورنگ، پارک جنگلی قُرق، آبشار رنگو، مدرسه عمادیه، خانه امیرلطیفی، خانه باقری، مسجد جامع گرگان و خانه تقوی‌ها اشاره کرد.

• بیشتر بخوانید: گالری تصاویر پارک جنگلی النگدره
• بیشتر بخوانید: گالری تصاویر جنگل ناهارخوران گرگان

2. شهر گنبد کاووس

شهر گنبد کاووس، دومین شهر بزرگ استان گلستان پس از شهر گرگان، و بیشتر از نصف جمعیت آن از اقوام ترکمن تشکیل شده است. گنبد کاووس، با برج شهرت یافته‌اش، یکی از مهمترین جاذبه‌های دیدنی و تاریخی این شهر است که به عنوان یکی از آثار فرهنگی ایران در فهرست یونسکو ثبت شده است. نام شهر نیز از این برج معروف گرفته شده است.

در اطراف شهرستان کلاله، اماکن دیدنی مانند هزار دره، زیارتگاه و گورستان خالد نبی نیز قرار دارد. همچنین، به عنوان یکی از بهترین مقاصد طبیعت گردی و پرنده نگری، تالاب‌های آجی‌گل، آلماگل و آلاگل، و گل‌فشان‌های مسیر اینچه برون نیز شناخته می‌شوند.

3. شهر بندر ترکمن

بندر ترکمن، واقع در سواحل شرقی دریای خزر (کاسپین)، یکی از شهرهای بندری برجسته استان گلستان است. این شهر با مساحتی در حدود 40 کیلومتر مربع، از مرکز استان گلستان فاصله دارد. تاریخ این شهر به سال 1306 هجری شمسی (دوران پهلوی) باز می‌گردد و در ابتدا با نام بندر شاه شناخته می‌شد. بیشتر مردم این شهر از اقوام ترکمن و مذهب سنی هستند.

جزیره آشوراده یکی از مقاصد دیدنی و محبوب این شهر است که علاوه بر جاذبه‌های گردشگری، اهمیت اقتصادی نیز دارد. برای بازدید از این جزیره، ابتدا باید به بندر ترکمن رفته و سپس با استفاده از قایق‌های محلی به آشوراده سفر کرد. اسب‌های ترکمن نیز به عنوان جاذبه‌های دیدنی و معروف این منطقه شناخته می‌شوند. برای مشاهده این اسب‌های اصیل و شرکت در مسابقات اسب دوانی، می‌توانید به روستای قالی، که در فاصله 10 کیلومتری بندر ترکمن واقع شده است، سفر کنید. علاوه بر این، بازارچه ساحلی و اسکله بندر ترکمن نیز از جاذبه‌های دیدنی و محلی این شهر محسوب می‌شوند.

جدول شهر های محبوب گلستان

👩‍👩‍👧‍👧 تنوع فرهنگی و اقوام در گلستان

استان گلستان به دارایی تنوع فرهنگی و اقوام مختلفی است که شامل:

1. قزاق‌
2. بلوچ‌
3. ترکمن‌
4. مازندرانی
5. سیستانی‌
6. فارسی‌زبانان
7. ترک‌ها (آذربایجانی و قزلباش)

فرهنگ فارسی‌زبانان نیز به دو دسته بومی و مهاجر تقسیم می‌شود بیشترین تعداد فارسی‌زبانان بومی در جنوب و مرکز استان ساکن هستند، و همچنین مازندرانی‌ها در روستاهای نیمه غربی استان گلستان زندگی می‌کنند. افرادی که به این استان مهاجرت کرده‌اند، اغلب از اقوام سیستانی، سمنانی، بلوچ و خراسانی هستند. علاوه بر این، آذری‌ها بیشتر در شهرستان گنبد کاووس و قزاق‌ها اکثرا در شهر گرگان سکونت دارند. در بخش‌های شرقی، شمالی و مرکزی استان نیز ترکمن‌ها سکونت دارند.

🔵 جدول قومیت های مختلف استان گلستان

🎊 آداب و رسوم مردم گلستان

جشن آق آش، آیینی جالب و معروف در استان گلستان، به‌ویژه در بین مردم ترکمن این منطقه، است. این جشن به مناسبت رسیدن به سن 63 سالگی و هم‌سنی با حضرت محمد (ص) برگزار می‌شود. در این مراسم، دوستان و آشنایان دعوت می‌شوند و غذای محلی به نام چکدرمه تهیه و پذیرایی می‌شود. این جشن، با برنامه‌هایی همچون شعرخوانی، مولودی‌خوانی و اجرای موسیقی سنتی همراه است و به عنوان یکی از آثار معنوی و ملی کشور به ثبت رسیده است.

🎁 سوغات‌های محلی خوشمزه  گلستان

1. بابتو
2. ماهی
3. خاویار
4. قُطاب
5. کسمک
6. مارمرده
7. نان کاک
8. سرغربیلی
9. نون عیدی
10. نان شیرمال
11. حلوا برنجی
12. پشت زیک
13. نان پادرازی
14. عرق کشمش
15. حلوا گردویی
16. حلوای محلی اوماج
17. نان شیرینی زنجبیلی
18. نان بهارهٔ تورشو چُرَگ

🧷 صنایع دستی مردم گلستان

1. نمدمالی
2. گلیم بافی
3. جاجیم‌بافی
4. سوزن‌دوزی
5. ابریشم بافی
6. پوستین‌دوزی
7. پلاس‌بافی (نوعی قالی بدون پرز و از فرش‌های گره‌دار)

🍛 غذاهای محلی و سنتی گلستان

1. گوجه آش
2. چِکدِرمه: مشابه استامبولی پلو و همراه با سبزی و دوغ سرو می‌شود.
3. ماش پلو: یکی از غذاهای محلی و معروف است که با گوشت و ماش تهیه می‌شود.
4. بولامه: غذایی که در جشن زنانه به مناسبت هفتمین روز تولد نوزاد سرو می‌شود و شبیه به حلیم است.
5. آش آلو (هلی آش): آشی معروف است که از مواد اولیه‌ای مانند برنج، نخود، سبزی، و لوبیا گوجه سبز تهیه می‌شود.

🏖️ لیست جاهای دیدنی استان گلستان

1. آبشار لوه (مشاهده روی نقشه)
2. آبشار زیارت (مشاهده روی نقشه)
3. غار دیو سپید (مشاهده روی نقشه)
4. روستای سایر (مشاهده روی نقشه)
5. آبشار شیرآباد (مشاهده روی نقشه)
6. روستای زیارت (مشاهده روی نقشه)
7. روستای وامنان (مشاهده روی نقشه)
8. امامزاده آق امام (مشاهده روی نقشه)
9. برج گنبد قابوس (مشاهده روی نقشه)
10. پارک جنگلی دلند (مشاهده روی نقشه)
11. چشمه گل رامیان (مشاهده روی نقشه)
12. پارک ملی گلستان (مشاهده روی نقشه)
13. پارک جنگلی النگدره (مشاهده روی نقشه)
14. پارک جنگلی ناهارخوران (مشاهده روی نقشه)
15. آرامگاه مختومقلی فراغی (مشاهده روی نقشه)
16. پارک جنگلی مرتفع هزارپیچ (مشاهده روی نقشه)
17. پارک جنگلی تنگه چهل چای (مشاهده روی نقشه)

🔔 بیشتر بخوانید: معرفی جاهای دیدنی آزادشهر

🍽️ رستوران های معروف گلستان

1. کاسپين بندر ترکمن (مشاهده روی نقشه)
2. رستوران اکبر جوجه گرگان (مشاهده روی نقشه)
3. رستوران گندم گنبد کاووس (مشاهده روی نقشه)

🏦 بهترین هتل های گلستان

1. هتل آذین گرگان (مشاهده روی نقشه)
2. هتل قصر مینودشت (مشاهده روی نقشه)
3. هتل قصر بوتانیک گرگان (مشاهده روی نقشه)
4. هتل کانیار علی‌آباد کتول (مشاهده روی نقشه)
5. هتل 5 ستاره پارتیا گرگان (مشاهده روی نقشه)
6. هتل جهان‌گردی ناهار خوران گرگان (مشاهده روی نقشه)

🛒 مراکز خرید معروف در گلستان

1. مرکز خرید کاپری گرگان (مشاهده روی نقشه)
2. بازارچه ساحلی بندر ترکمن (مشاهده روی نقشه)
3. خیابان امام خمینی (مشاهده روی نقشه)
4. نعلبندان

📯 بیشتر بخوانید: معرفی 11 مراکز خرید گرگان

🗺️ گلستان روی نقشه